Πριν λίγες μέρες διάβασα ένα άρθρο σχετικά με τον αριθμό των σπουδαστών ΑΕΝ οι οποίοι είτε εγκαταλείπουν κατά την διάρκεια της φοίτησης τους, είτε δεν συνεχίζουν το ναυτικό επάγγελμα μετά την αποφοίτησή τους.
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
Γιατί κάποιος επιλέγει αυτό το επάγγελμα, τι ξέρει για αυτό?
Η αλήθεια είναι πως δεν είναι πολλοί που είναι συνειδητοποιημένοι σχετικά με το επάγγελμα, τα χαρακτηριστικά και τις δυσκολίες του. Οι περισσότεροι στέκονται στις απολαβές οι οποίες από μόνες τους δεν αρκούν για να κρατήσουν κάποιον σε βάθος χρόνου στον χώρο.
Συζητώντας με επαγγελματίες της ναυτικής εκπαίδευσης κατάλαβα πως τα πράγματα έχουν παραμείνει πολύπλοκα και δύσκολα για τους νέους, ιδιαίτερα για τους δόκιμους.
Υπάρχει επίσης το εξής οξύμωρο, από την μια έχουμε (σαν χωρητικότητα) τον μεγαλύτερο στόλο στον κόσμο, αλλά οι δόκιμοί μας δυσκολεύονται να βρουν εταιρεία / πλοίο για να κάνουν τα εκπαιδευτικά ταξίδια τους.
Συνεχίζοντας, ας σταθούμε στο θέμα της εκπαίδευσης. Ποιος την παρέχει, με τι μέσα και προσωπικό, ποιός είναι ο στόχος της (αν υπάρχει) και τελικά τι μένει στους σπουδαστές οι οποίοι μετέχουν σε αυτή.
Αυτοί που έχουμε περάσει από αυτή τη διαδικασία έχουμε να διηγηθούμε πολλά. Το άσχημο είναι πως τα πράγματα αλλάζουν πολύ αργά. Υπάρχουν πολύ σημαντικά θέματα τα οποία χρονίζουν, υποδομές, προσωπικό, ανωτατοποίηση. Όλα αυτά σίγουρα λειτουργούν ανασταλτικά ώστε να υπάρχει βελτίωση στο αποτέλεσμα της παρεχόμενης εκπαίδευσης.
Ένταξη πως κανείς έτσι, αφού θα τα μάθουμε όλα στο βαπόρι…
Έτσι λοιπόν φτάνει κάποιος να έχει αποφοιτήσει από μια σχολή η οποία τελικά τι του έχει προσφέρει?
Σαφώς έχει αποκτήσει τις βασικές γνώσεις και δεξιότητες για να ανταποκριθεί στις βασικές απαιτήσεις του επαγγέλματος. Εδώ λοιπόν βρίσκεται (κατά την γνώμη μου) μια από τις αιτίες του προβλήματος. Ο προσανατολισμός της ναυτικής εκπαίδευσης είναι να δώσουν στους σπουδαστές τα τυπικά προσόντα ώστε να εισέλθουν στο ναυτικό επάγγελμα. Φτάνει αυτό? Σαφώς και όχι. Ιδιαίτερα, για άτομα τα οποία στοχεύουν ψηλά και θέλουν να έχουν εκπαίδευση η οποία τους δίνει εφόδια όχι μόνο για εργασία στη θάλασσα αλλά στον ευρύτερο τομέα της ναυτιλίας.
Εχουν γίνει και πολύ αξιόλογες προσπάθειες για να αλλάξει το επίπεδο των βιβλίων τα οποία διδάσκονται στις σχολές και αυτό είναι πολύ θετικό. Παράδειγμα αποτελεί η έκδοση νέου βιβλίου σχετικά με τις Αντλίες οι οποίες χρησιμοποιούνται στα πλοία, βιβλίο το οποίο δεν υπήρχε μέχρι πριν λίγα χρόνια.
Αφήνοντας το κομμάτι της εκπαίδευσης φτάνουμε στο πιο άμεσο και πρακτικό. Αυτό είναι οι ίδιες οι ναυτιλιακές εταιρείες, ο τρόπος που διαχειρίζονται το πιο σημαντικό κεφάλαιο τους, τα πληρώματα.
Εδώ σε γενικές γραμμές, (και πάλι) η κατάσταση αλλάζει αργά. Δυστυχώς οι εταιρείες οι οποίες επενδύουν στον ανθρώπινο παράγοντα δεν είναι πολλές και σίγουρα είναι ακόμα λιγότερες αυτές που το κάνουν εκφράζοντας μια αληθινή επιχειρηματική φιλοσοφία και όχι μια εφαρμογή κανόνων οι οποίοι είναι ξεκάθαρο ότι πηγάζουν από αλλού.
Είναι πολλά τα βήματα που πρέπει να διανύσουμε για να φτάσουμε σε ένα επίπεδο το οποίο θα μπορεί να συγκριθεί με ευρωπαϊκά παραδείγματα. Αν όμως δεν αγαπήσεις πραγματικά αυτό που κάνεις σίγουρα δεν θα μπορέσεις να το υποστηρίξεις και να το εξελίξεις. Αντίθετα, αυτό που θα κάνεις είναι να αναπαράγεις την μιζέρια σου τόσο σαν επαγγελματίας όσο και σαν άνθρωπος.
Κλείνοντας θέλω να τονίσω πως πρέπει να υποδεχώμαστε τους νέους συναδέλφους με τον καλύτερο τρόπο.
Όπως όλα, έτσι και το επάγγελμα μας έχει συνέχεια, κάτι βρήκαμε και κάτι θα αφήσουμε. Εμείς είμαστε η καλύτερη εικόνα του κλάδου μας.
Καλή χρονιά, καλές θάλασσες και καλά μυαλά σε όλους μας.
Πανος Σαμαράς
